Droga konieczna to prawo przejścia i przejazdu lub przepędzania bydła przez cudzą, sąsiednią nieruchomość. Jest więc w rozumieniu przepisów szczególnym rodzajem służebności, który ma na celu zniesienie sytuacji odcięcia komunikacyjnego jednej z nieruchomości.
Kto może żądać ustanowienia drogi koniecznej?
Prawo żądania ustanowienia drogi koniecznej przysługuje właścicielowi nieruchomości, która nie ma odpowiedniego dostępu do drogi publicznej lub do należących do tej nieruchomości budynków gospodarskich lub dostęp ten ma ale jest on nieodpowiedni.
Ustanowienia drogi koniecznej może również żądać użytkownik wieczysty nieruchomości lub jej posiadacz.
Oznacza to, że właściciel (użytkownik wieczysty, posiadacz) nieruchomości, która nie ma żadnego dostępu do drogi publicznej lub ma ten dostęp nieodpowiedni, może żądać od właściciela nieruchomości sąsiedniej zapewnienia mu prawa przejścia i przejazdu lub przepędzania bydła przez jego nieruchomość za odpowiednim wynagrodzeniem.
Odpowiedni i nieodpowiedni dostęp do drogi koniecznej
Ustalenie czy dana nieruchomość wraz z zabudowaniami ma odpowiedni dostęp do drogi publicznej czy też nie, zależy od oceny konkretnego stanu faktycznego.
Za nieodpowiedni dostęp do drogi publicznej może być uznany m.in. dostęp do drogi, która jest nieprzejezdna przez znaczną część roku ze względu na warunki atmosferyczne lub zły stan techniczny.
W przypadku zgodnej woli stron ustanowienie drogi koniecznej może nastąpić na mocy umowy zawartej pomiędzy właścicielem (użytkownikiem wieczystym, posiadaczem) nieruchomości, która nie ma odpowiedniego dostępu do drogi publicznej lub dostęp ten ma ale jest on nieodpowiedni (tzw. nieruchomości władnącej), a właścicielem nieruchomości, przez którą droga konieczna ma przebiegać (tzw. nieruchomości obciążonej). Dla ważności tej umowy oświadczenie właściciela nieruchomości obciążonej musi mieć formę aktu notarialnego. W celu uzyskania informacji na temat dokumentów niezbędnych do sporządzenia aktu notarialnego obejmującego oświadczenie lub umowę o ustanowienie drogi koniecznej oraz kosztów z tym związanych, należy skontaktować się z wybraną kancelarią notarialną.
Co w przypadku braku porozumienia?
W braku porozumienia stron, właściciel (użytkownik wieczysty, posiadacz) nieruchomości, która nie ma odpowiedniego dostępu do drogi publicznej lub dostęp ten ma ale jest on nieodpowiedni, powinien złożyć wniosek o ustanowienie drogi koniecznej do sądu. Wniosek taki należy złożyć do sądu rejonowego, w okręgu którego położona jest nieruchomość. Wniosek podlega opłacie (link). We wniosku należy wskazać właścicieli oraz użytkowników wieczystych wszystkich nieruchomości, przez które droga konieczna mogłaby przechodzić, ponieważ może się zdarzyć tak, że droga ta dla zapewnienia odpowiedniego dostępu do drogi publicznej, będzie musiała przechodzić przez więcej niż jedną nieruchomość.
Wniosek
Wniosek o ustanowienie drogi koniecznej powinien zawierać następujące elementy:
- – oznaczenie sądu, do którego składany jest wniosek,
- – oznaczenie stron tj. uczestnika lub uczestników postępowania i wnioskodawcy
(jako uczestników wskazać należy wszystkich właścicieli nieruchomości, przez które droga ma przebiegać), - – wskazanie żądania wnioskodawcy (żądanie ustanowienia drogi koniecznej wraz
ze wskazaniem, w jaki sposób droga mogłaby przebiegać), - – uzasadnienie wniosku (wskazanie przyczyn uzasadniających konieczność ustanowienia drogi koniecznej),
- – podpis wnioskodawcy wraz z wykazem załączników.
Do wniosku należy dołączyć:
- – odpisy ksiąg wieczystych,
- – dwa odpisy wniosku z załącznikami,
- – dowód uiszczenia opłaty sądowej.
O czym decyduje sąd?
Sąd ustanawiając drogę konieczną uwzględnia potrzeby nieruchomości, która nie ma odpowiedniego dostępu do drogi publicznej lub do budynków gospodarskich (tzw. nieruchomości władnącej) lub ma ten dostęp nieodpowiedni i określa jej przebieg w taki sposób by w jak najmniejszym stopniu obciążała nieruchomość, przez którą ma ona prowadzić. Ustanowienie drogi koniecznej następuje również z uwzględnieniem interesu społeczno-gospodarczego.
Ponadto, jeżeli konieczność ustanowienia drogi koniecznej jest skutkiem sprzedaży nieruchomości lub innej czynności prawnej, to sąd rozpatrując wniosek o ustanowienie drogi koniecznej zarządza, o ile jest to możliwe, jej przeprowadzenie przez grunty, które były przedmiotem tej umowy sprzedaży lub innej czynności prawnej.
Potrzebujesz pomocy prawnika w Twojej sprawie? Skorzystaj z serwisu Casum.pl, który tworzą prawnicy z całej Polski.
