Opłaty sądowe należy uiszczać w momencie wnoszenia do sądu pisma, które takiej opłacie podlega. Ustawa określa czynności podlegające opłacie oraz wysokość należnej opłaty.
Konieczność uiszczenia opłaty
Opłatę należy wnieść m. in. od:
- pozwu i pozwu wzajemnego;
- apelacji i zażalenia;
- skargi kasacyjnej i skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia;
- sprzeciwu od wyroku zaocznego, zarzutów od nakazu zapłaty;
- wniosku o wszczęcie postępowania nieprocesowego;
- skargi na czynności komornika czy orzeczenie referendarza sądowego.
Przepisy wyróżniają trzy rodzaje opłaty: stała, stosunkowa, podstawowa i tymczasowa.
Opłata stała
Opłata stała pobierana jest w sprawach o prawa niemajątkowe (np. ochrona dóbr osobistych, ustalenie istnienia lub nieistnienia małżeństwa, zezwolenie na zawarcie związku małżeńskiego) a także we wskazanych w przepisach sprawach o niektóre prawa majątkowe (np. podział majątku wspólnego, dział spadku). Wysokość opłaty stałej jest zawsze jednakowa, niezależnie od kwoty czy wartości roszczenia, którego żądamy. Opłata stała nie może być niższa niż 30 zł i wyższa niż 10 000 zł. I tak np. opłata w sprawie o podział majątku wspólnego, w której strony nie przedstawią zgodnego projektu podziału tego majątku zawsze będzie wynosiła 1000 zł, niezależnie od wartości dzielonego majątku.
Opłatę stosunkową pobiera się w sprawach o prawa majątkowe (np. przy pozwie o zapłatę). Opłata stosunkowa wynosi 5 % kwoty której zasądzenia się domagamy. Opłata ta nie może być mniejsza niż 30 zł i wyższa niż 200 000 zł.
Opłata tymczasowa
Opłata tymczasowa natomiast, ustalana jest przez sędziego przewodniczącego prowadzącego dane postępowanie, w sytuacji gdy w momencie wniesienia pisma, które podlega opłacie, nie można określić dokładnej wartości żądania. W orzeczeniu kończącym postępowanie sąd określi wówczas wysokość opłaty ostatecznej.
Jeżeli natomiast przepisy nie przewidują uiszczenia opłaty stałej, podstawowej stosunkowej lub tymczasowej, od pisma pobierana jest opłata podstawowa, która wynosi 30 zł.
Pisma podlegające opłacie
Opłatę stałą w kwocie odpowiednio zdefiniowanej w ustawie pobiera się od:
- wniosku o wszczęcie postępowania nieprocesowego lub samodzielnej jego części (chyba, że przepis szczególny wskazuje na opłatę w innej wysokości);
- apelacji, zażalenia, skargi kasacyjnej, skargi o wznowienie postępowania i skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia w sprawie, w której postępowanie zostało wszczęte z inicjatywy sądu tzw. z urzędu;
- wniosku o przeprowadzenie postępowania pojednawczego;
- wniosku o zabezpieczenie dowodu;
Nadto, opłata pobierana jest od zażalenia na postanowienia w przedmiocie:
- oddalenia wniosku o wyłączenie sędziego lub ławnika;
- skazania na grzywnę strony, świadka, biegłego tłumacza lub innej osoby oraz odmowy zwolnienia od grzywny;
- przymusowego sprowadzenia lub aresztowania świadka oraz odmowy zwolnienia od przymusowego sprowadzenia;
- wynagrodzenia i zwrotu kosztów poniesionych przez biegłego, tłumacza i kuratora;
- należności świadka;
Opłatę stałą pobiera ponadto się od wniosku o:
- ustalenie, że orzeczenie sądu państwa obcego lub rozstrzygnięcie innego organu państwa obcego podlega lub nie podlega uznaniu przez sąd polski;
- stwierdzenia wykonalności na terenie Polski orzeczenia sądu państwa obcego lub rozstrzygnięcia innego organu państwa obcego albo ugody zawartej przed tym sądem lub organem lub zatwierdzonej przez ten sąd lub organ;
- uznanie lub stwierdzenie wykonalności orzeczenia sądu polubownego lub ugody zawartej przed tym sądem.
Opłatę stałą w kwocie 200 zł pobiera się od wniosku o dokonanie przez sąd innych czynności niż wyżej wymienione w czasie postępowania toczącego się przed sądem polubownym.
Opłatę stałą w kwocie 50 zł pobiera się od skargi na czynności komornika, 100 zł natomiast od zażalenia na odmowę dokonania czynności notarialnej. Opłatę od skargi na orzeczenie referendarza sądowego pobiera się w wysokości opłaty od wniosku o wydanie tego orzeczenie, przy czym opłata ta nie może być wyższa niż 100 zł.
Potrzebujesz pomocy prawnej? Polecanych prawników znajdziesz w Casum.pl.
