Alimenty to temat długi i szeroki. Istnieje wielu dłużników zobowiązanych do ich regulowania, którzy jednak podchodzą do płatności dość lekceważąco. Wydaje im się, że skoro nie posiadają żadnego majątku zarejestrowanego na siebie, a wypłata trafia do ich ręki „pod stołem”, to są bezkarni, gdyż nawet komornik w takiej sytuacji nie będzie w stanie nic zdziałać. Oczywiście część dłużników alimentacyjnych nie posiada złej woli i chciałoby alimenty na bieżąco regulować, lecz ich sytuacja życiowa lub inne nadzwyczajne okoliczności na to nie pozwalają. W każdym razie każda zaległość powstała z tytułu alimentów, sprawia, że stajemy się dłużnikami alimentacyjnymi.

Rozstanie nigdy nie jest łatwą sytuacją dla obu osób. A jeśli dotyczy dodatkowo rodziców, generuje konieczność dokonania ustaleń, pozwalających na zagwarantowanie potomstwu odpowiedniej sytuacji materialnej. Z tego powodu niezwykle ważnym etapem są ustalenia dotyczące świadczenia alimentacyjnego.

Zgodnie z zapisami w prawie rodzice są zobowiązani do zapewnienia utrzymania swoim dzieciom, do momentu w którym te nie są w stanie utrzymać się samodzielnie. Niekiedy środki, potrzebne do spełniania tego wymogu, są uzyskiwane przez dziecko w wyniku postępowania alimentacyjnego, które dotyczy na równi obojga rodziców, bez względu na ich wzajemne pożycie.

Orzekając rozwód sąd orzeka także, czy któryś z małżonków jest winny rozkładu pożycia małżeńskiego, a jeśli tak, to który z nich. Sąd odstępuje od orzekania w zakresie winy jedynie na zgodne żądanie małżonków. Przyjmuje się wówczas, że żaden z małżonków nie jest winny tego, że doszło do rozwodu. Decyzja ta niesie za sobą wymierne skutki.

Potrącenie ustawowe, zwane kompensacją, jest instytucją prawa materialnego. Czynnością materialnoprawną, której celem jest doprowadzenie do wygaśnięcia wzajemnych zobowiązań (art. 498 kc), drogą jednostronnego oświadczenia wywołującego skutek prawny, niezależnie od woli uprawnionego do wierzytelności objętej potrąceniem.

Potrącenie polega na umorzeniu wzajemnych wierzytelności przez zaliczenie wartości jednej wierzytelności (mniejszej) na poczet drugiej wierzytelności (większej) i jest sposobem na zwolnienie się z zobowiązania, które w wyniku potrącenia wygasa. Zwolnienie stron z zobowiązania następuje w całości, jeśli wierzytelności były jednakowej wartości, lub też strony są zwolnione ze swojego zobowiązania do wysokości wierzytelności niższej.

Jeżeli sąd wydał wyrok, w którym zasądził alimenty, a osoba zobowiązana ich nie płaci, można tych alimentów dochodzić w drodze przymusu państwowego (poprzez wszczęcie tzw. egzekucji). Drogi umożliwiające przeprowadzenie postępowania egzekucyjnego omówione zostały w poniższym tekście.

W razie odniesienia przez poszkodowanego poważnych  obrażeń ciała lub ciężkiej  choroby doznanych na skutek popełnienia na jego szkodę czynu niedozwolonego (wypadek, pobicie) bardzo często na osoby najbliższe spada obowiązek sprawowania nad nim opieki. Są to zwykle najbliżsi w rodzinie (rodzice, małżonek, rodzeństwo). Opieka ta, nierzadko bardzo absorbująca czas i kosztująca dużo wysiłku takich osób, sprawowana jest przez nie najczęściej nieodpłatnie – w ramach dobrze rozumianych powinności i solidarności rodzinnego wspierania się. Powstaje kwestia, czy za taką opiekę przysługuje jakieś odszkodowanie od sprawcy szkody. 

Przez alimenty rozumie się świadczenie pieniężne należne od określonych osób na rzecz członków ich rodziny, w przypadku gdy potrzebna jest im pomoc materialna, gdy nie mogą sami się utrzymać. Obowiązek alimentacyjny spoczywa przede wszystkim na członkach najbliższej rodziny, na przykład: rodzicach względem dzieci, dziadkach względem wnuków, dzieci względem rodziców itp. Obowiązek ten jednak nie jest ciągły i ustaje w odpowiednio ustalonym prawnie momencie.