Potrącenie ustawowe, zwane kompensacją, jest instytucją prawa materialnego. Czynnością materialnoprawną, której celem jest doprowadzenie do wygaśnięcia wzajemnych zobowiązań (art. 498 kc), drogą jednostronnego oświadczenia wywołującego skutek prawny, niezależnie od woli uprawnionego do wierzytelności objętej potrąceniem.

Potrącenie polega na umorzeniu wzajemnych wierzytelności przez zaliczenie wartości jednej wierzytelności (mniejszej) na poczet drugiej wierzytelności (większej) i jest sposobem na zwolnienie się z zobowiązania, które w wyniku potrącenia wygasa. Zwolnienie stron z zobowiązania następuje w całości, jeśli wierzytelności były jednakowej wartości, lub też strony są zwolnione ze swojego zobowiązania do wysokości wierzytelności niższej.