Miejsce, w którym skazany odbywa karę pozbawienia wolności może być różne, ze względu na rodzaj kary, wiek oskarżonego oraz jego wcześniejsze wyroki. Jakie zatem mamy rodzaje i typu zakładów karnych? O tym poniżej.
Ze względu na osobę, która odbywa karę pozbawienia wolności wyróżnia się następujące rodzaje zakładów karnych:
- zakład karny dla młodocianych – karę pozbawienia wolności odbywają w nim osoby, które nie ukończyły 21 lat (w wyjątkowych sytuacjach mogą przebywać w nim osoby, które nie ukończyły 21 lat),
- zakład karny dla odbywających karę po raz pierwszy – karę pozbawienia wolności odbywają w nim osoby skazane po raz pierwszy, osoby odbywające zastępczą karę pozbawienia wolności orzeczoną z powodu nieuiszczenia grzywny oraz wszystkie inne osoby, które nie kwalifikują się do odbywania kary w zakładzie karnym
dla recydywistów (czyli osób, które były już wcześniej skazane), - zakład karny dla recydywistów penitencjarnych – karę pozbawienia wolności lub karę aresztu odbywają w nim osoby dorosłe, skazane już wcześniej na karę pozbawienia wolności za przestępstwo umyślne, na karę aresztu za umyślne wykroczenie, na karę aresztu wojskowego za przestępstwo lub wykroczenie umyślne,
- zakład karny dla odbywających karę aresztu wojskowego – odbywają w nim karę aresztu skazani za przestępstwo wojskowe.
Ze względu na rodzaj i stopień zabezpieczeń stosowanych w zakładzie karnym, sposób oddzielenia skazanych od społeczeństwa, zasady poruszania się skazanych po zakładzie i poza nim – wyróżnia się następujące typy zakładów karnych:
- zakłady karne typu zamkniętego – zakłady te charakteryzują się największym stopniem zabezpieczeń i najmniejszą swobodą skazanych: cele mieszkalne skazanych mogą być otwarte w ciągu dnia jedynie przez określony czas i tylko wówczas, gdy nie sprzeciwiają się temu względy bezpieczeństwa; skazani mogą podejmować pracę poza zakładem karnym, lecz są konwojowani (nadzorowani przez strażników zakładu); wszelkie zajęcia dla skazanych odbywają się na terenie zakładu karnego; poruszanie się skazanych po zakładzie karnym odbywa się w sposób zorganizowany i pod dozorem strażników; skazani mają prawo do dwóch widzeń w miesiącu (za zgodą dyrektora zakładu karnego mogą wykorzystać je jednorazowo); skazani mogą korzystać z własnej bielizny i obuwia (za zgodą dyrektora zakładu karnego – także z własnej odzieży); widzenia, rozmowy w trakcie widzeń, korespondencja i rozmowy telefoniczne skazanych są nadzorowane przez strażników zakładu karnego;
- zakłady karne typu półotwartego – w zakładach tych cele mieszkalne skazanych mogą być otwarte przez cały dzień, a zamykane na noc; skazani mogą podejmować pracę poza zakładem karnym nawet bez konwoju; skazani mogą brać udział w zajęciach odbywających się poza zakładem karnym; poruszanie się skazanych po zakładzie karnym odbywa się swobodnie – w miejscach i czasie ustalonych w porządku wewnętrznym; skazani mają prawo do trzech widzeń w miesiącu (za zgodą dyrektora zakładu karnego mogą je łączyć); skazani mogą korzystać z własnej bielizny, obuwia i odzieży; widzenia skazanych są nadzorowane przez strażników zakładu, rozmowy
w trakcie widzeń, korespondencja, rozmowy telefoniczne skazanych mogą (ale nie muszą) być nadzorowane przez strażników zakładu; skazani mają też – raz na dwa miesiące – prawo do przepustek na czas nie dłuższy niż 14 dni w ciągu roku; - zakłady karne typu otwartego – w zakładach tych skazani mają największą swobodę: cele mieszkalne skazanych są otwarte w ciągu dnia i w ciągu nocy; skazani mogą podejmować pracę poza zakładem karnym bez konwoju; skazani mogą brać udział w zajęciach odbywających się poza zakładem karnym; poruszanie się skazanych
po zakładzie karnym odbywa się swobodnie – w miejscach i czasie ustalonych w porządku wewnętrznym; skazani mają prawo do nieograniczonej liczby widzeń; mogą korzystać z własnej bielizny, obuwia i odzieży; widzenia skazanych są nadzorowane przez strażników zakładu; rozmowy w trakcie widzeń, korespondencja i rozmowy telefoniczne skazanych nie mogą być nadzorowane przez strażników zakładu; skazani mają prawo – raz na miesiąc – do przepustek na czas nie dłuższy niż 28 dni w ciągu roku; skazani mogą otrzymywać z depozytu zakładu karnego pieniądze do własnej dyspozycji.
Ponadto rozróżnia się zakłady karne męskie i żeńskie, ponieważ mężczyźni i kobiety odbywają kary pozbawienia wolności osobno.
Potrzebujesz pomocy prawnika w Twojej sprawie? Skorzystaj z serwisu Casum.pl, który tworzą prawnicy z całej Polski
