Na sali rozpraw obowiązują zasady, których muszą przestrzegać wszystkie osoby znajdujące się na niej, w tym uczestnicy posiedzenia.
Przede wszystkim należy zachować spokój i powagę. Nie wolno podejmować żadnych działań, które mogłyby świadczyć o braku należnego sądowi szacunku, oraz takich, które zaburzają przebieg posiedzenia lub w nim przeszkadzają.
Za porządek na sali sądowej w trakcie posiedzenia odpowiada sędzia przewodniczący, który zajmuje środkowe miejsce za stołem sędziowskim.
Gdzie zająć miejsce?
W postępowaniu karnym, wchodząc na salę sądową, prokurator lub inny oskarżyciel zajmują miejsca po prawej stronie stołu sędziowskiego, natomiast oskarżony i jego obrońca po lewej stronie. Analogicznie w postępowaniu cywilnym – powód i wnioskodawca zajmują miejsca po prawej stronie stołu sędziowskiego, a pozwany i inni uczestnicy tego postępowania – po lewej stronie stołu.
Postawa
Wszystkie osoby obecne na sali sądowej mają obowiązek wstać w czasie wejścia sądu na salę, odbierania przez sąd przyrzeczenia, ogłaszania wyroku oraz w czasie opuszczania sali przez sąd. Dodatkowo, w trakcie trwania posiedzenia, każda osoba, do której sąd się zwraca lub która sama zwraca się do sądu, ma obowiązek powstania z zajmowanego miejsca. Przewodniczący może wyrazić zgodę, aby dana osoba pozostała w pozycji siedzącej (np. z uwagi na jej zły stan zdrowia, lub w przypadku długotrwałego składania przez nią zeznań).
Zabieranie głosu
Każdy z uczestników postępowania ma prawo zabierać głos i wyrażać swoje stanowisko na sali rozpraw według określonych zasad. Głos na sali sądowej można zabierać tylko w odpowiedzi na pytanie sądu lub po uzyskaniu zgody sądu. Zwracając się bezpośrednio do sądu należy używać zwrotu „Wysoki Sądzie”. Niedopuszczalnym jest wdawanie się z sądem w dyskusję czy komentowanie wydarzeń, które mają miejsce na sali sądowej, podobnie jak dyskutowanie z przesłuchiwanymi świadkami. Osoby przesłuchiwane mają obowiązek zwracać się wprost do sądu, a nie do zadającego pytanie uczestnika postępowania. Inaczej rzecz ujmując, niezależnie od tego na czyje pytanie udzielana jest odpowiedź, zawsze należy kierować ją do sądu.
Naruszenia
Osoba, która swoim zachowaniem narusza powagę sali sądowej, przeszkadza w posiedzeniu, lub w inny sposób zakłóca jego przebieg, może być przez sędziego przewodniczącego upomniana, a nawet zobowiązana do opuszczenia sali rozpraw. Przy czym, wydalenie z sali może nastąpić dopiero wówczas, gdy upomnienia sądu o zmianę zachowania były bezskuteczne. Należy jednak wskazać, że osoby biorące bezpośredni udział w postępowaniu (np.: wnioskodawca, powód, pozwany) mogą zostać wydalone z sali rozpraw tylko w sytuacji, gdy sąd dodatkowo pouczy je o skutkach prawnych ich nieobecności na sali, a osoby te pomimo pouczenia nie zmienią swojego niestosownego zachowania.
W celu utrzymania porządku na sali, sąd może używać młotka i krążka rezonansowego. Poza upomnieniem i wydaleniem z sali sądowej, sąd może osobę uczestniczącą w posiedzeniu, która ubliża sądowi, innym osobom znajdującym się w sali rozpraw lub organom władzy publicznej, albo swoim zachowaniem w inny sposób narusza powagę sądu, ukarać karą porządkową grzywny w wysokości do 10 000 złotych lub karą pozbawienia wolności do czternastu dni. Postanowienie o ukaraniu karą porządkową jest natychmiast wykonalne. Od postanowienia tego przysługuje zażalenie do sądu bezpośrednio przełożonego, a gdy zostało wydane przez sąd apelacyjny – do Sądu Najwyższego. W razie wniesienia zażalenia sąd, który wydał zaskarżone postanowienie, może wstrzymać wykonanie kary porządkowej, co oznacza, iż samo wniesienie zażalenia nie wstrzymuje wykonania orzeczonej kary.
Potrzebujesz pomocy prawnika w Twojej sprawie? Skorzystaj z serwisu Casum.pl, który tworzą prawnicy z całej Polski
